دکتر رسول رکنی زاده رئیس کنسرسیوم مراکز علمی پژوهشی استان اصفهان و معاون پژوهش و فناوری دانشگاه اصفهان عصر روز یکشنبه در نشست تخصصی "هوا برای تنفس" با موضوع کنترل آلودگی هوا که در دانشگاه  اصفهان و همچنین از طریق فضای مجازی و با حضور دکتر طغیانی نمایده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی برگزار شد بر تشکیل شبکه های نخبگانی در محیط های علمی برای رفع موضوع آلوگی هوا تاکید نمود.

به گزارش وب سایت خبری uinews دکتر رسول رکنی‌زاده در ادامه تصریح کرد: متخصصین ما نیاز دارند توانمندی های خود را بشناسند و بدانند چه پتانسیل هایی در شهر و کشور وجود دارد که بتوانند از آن بهره مند شوند.

وی اظهار داشت: تمام جهان با مساله محیط زیست درگیر و بزرگترین طرح های در دست اقدام و موضوعات مطروح در دنیا مربوط به این حوزه است.

معاون پژوهش و فناوری دانشگاه ضمن تاکید بر شبکه سازی به منظور دستیابی به راه حل های علمی برای رفع معضلات اجتماعی اظهار داشت:  امروز هر مساله زیست محیطی  در هر جای جهان بر روی بخش‌هایی دیگر نیز اثرگذار است و محیط زیست مساله‌ای است که ضرورت تعامل بین ملت‌ها را ایجاب می‌کند و اگر موضوع را از وجه جغرافیایی و تاریخی نبینیم، مشکلات جاری قابل حل نیست.

دکتر رکنی زاده برپایی این نشست‌های تخصصی را فرصتی برای حضور دانشمندان کشور و در نهایت برپایی نشست‌های پیش‌رو با حضور متفکران مغرب و مشرق زمین و در نهایت برگزاری کنسرسیومی با کشورهای اطراف برای حل مشکلات زیست محیطی دانست.

 

دکتر حسین احمدی کیا عضو هیات علمی دانشکده فنی مهندسی دانشگاه اصفهان نیز ضمن تشریح پایش کیفی آلودگی هوا اظهار داشت:  تصاویر ماهواره‌ای در 17 روز فروردین سال های 98 و 99 و 1400 نشان می‌دهد که با وجود محدودیت‌ تحرک خودروها، صنایع تاثیر خود را در انتشار اکسیدهای نیتروژن در هوای اصفهان برجا گذاشته‌اند.  به طور کلی محدویت­های کرونا تردد خودروها را کم نکرده و آلودگی هوا افزایش یافته است.

دکتر احمدی کیا با بیان اینکه مونواکسید کربن خسارت اجتماعی کم است، اما ذرات معلق ریز منابع متحرک خسارت اجتماعی بسیار زیادی دارد، تصریح نمود: ذوب آهن و فولاد بدلیل استفاده از سنگ آهن، گوگرد زیادی منتشر می‌کنند و علاوه بر آنها، کوره‌های واحدهای آجر و کارخانجات سیمان به دلیل گوگرد موجود در مواد اولیه، اکسید گوگردی زیادی منتشر می­کنند، اما چون در یک منطقه مجتمع نیستند، تصاویر ماهواره­ای آن را نشان نمی‌دهند.

وی ذرات سهم ذرات معلق در آلودگی هوا در اصفهان را قابل توجه دانست و افزود: یکی از دلایل اصلی افزایش ذرات معلق آلودگی هوا تردد زیاد خودروها در مرکز استان است.

دکتر احمدی کیا تصریح نمود: تصاویر ماهواره­ای نشان می­دهند که پالایشگاه، پتروشیمی و نیروگاه باعث تولید ذرات معلق ثانویه و انتشار آن­ها به شاهین شهر شده­اند و در منطقه سجزی وجود ذرات معلق بدلیل گرد و غبار طبیعی و معادن است.

وی افزود: صنایع بزرگ و صنایع کوچک موجب تمرکز جمعیت و افزایش خودرو در اطراف شهر شده و در نتیجه یک ناحیه یکپارچه از آلودگی و جزیره حرارتی به وجود آمده که بادهای معمولی قادر به انتقال آنها نبوده است.

دکتر احمدی کیا تجمیع صنایع در یک منطقه کوچک را سبب افزایش وخامت آلودگی هوای اصفهان دانست و افزود: پایش زمینی، سیاهه انتشار، تصاویر ماهواره‌ای، منشأ یابی ذرت معلق و مدلسازی پخش آلودکی هوا از روش های ارزشیابی آلودگی هوا است.

دکتر امیر رحیمی عضو هیات علمی دانشکده مهندسی شیمی دانشگاه اصفهان نیز در این نشست اظهار داشت: حل مشکلات بزرگ، راه حل کوچک ندارد و آلودگی هوا یک مشکل بزرگ است. وقتی نمی‌توانیم راه حل های اصلی را انجام بدهیم پرداختن به راه های دیگر صرفا جنبه تبلیغاتی و سیاسی دارد.

وی تصریح نمود: یکی از مشکلاتی که در کشور داریم، رو به رو نشدن با حقایق است. در خصوص آلودگی هوا می توان به خودروهایی که دو برابر سوخت مصرف می کنند اشاره نمود و شما اجازه بدهید انحصار خودرو از ایران خودرو و سایپا بیرون بیاید.

دکتر رحیمی افزود: گاز سوز کردن منازل شهری در دنیا منسوخ شده و همه دنیا برای گرمایش منازل و ادارات از سیستم های برقی بهره مند می شوند. آلودگی ناشی از گازسوز بودن منبع گرمایشی در منازل نیز باید دیده شود

وی تصریح نمود: استاندارد باید مطابق اقلیم منطقه تهیه شود و استاندارد ها نمی‌تواند کپی برداری شوند و این مهم نیازمند سرمایه گذاری است و باید هزینه شود. رسالت علمی ما این است که باید فاجعه را دریابیم و رسالت اجرایی ما این است که باید حصارها را برداریم و اجازه ورود تکنولوژی به مملکت را بدهیم.

دکتر رحیمی افزود: مشکل ما صنایع اطراف اصفهان نیست، بلکه موارد مهم تری مانند نوع مصرف سوخت در منازل و نقاط شهری، تردد خودروهای تک سرنشین و عدم استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی بسیار قابل توجه است.

وی ضمن اشاره به طرح توازن استانی خواستار افزایش بودجه مطالعاتی برای رفع مشکلات زیست محیطی شد و افزود: مردم ما مستحق چنین هوایی و چنین خودروهایی نیستند.

دکتر محسن سلیمانی عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی اصفهان  نیز به تشریح مروری بر راهبردهای کاهش انتشار آلاینده های هوای کلانشهر های کشور پرداخت و اظهار داشت:

با توجه به اثراتی که آلودگی هوا روی سلامت می‌گذارد، آلودگی هوا قاتل خاموش است. بسیاری از کشورهایی که دچار آلودگی هوا هستند مسیر توسعه پایدار را از گذشته داشته اند و اگر بخواهیم مشکلات حل شود باید به مسیر پایدار برویم.

وی تصریح نمود:  در شهر اصفهان بالای 95 درصد از ذرات معلق به منابع ثابت باز می‌گردد.

دکتر سلیمانی افزود: در آلودگی هوا مجموعه ای از آلاینده های هوا داریم که باید هرکدام به صورت جداگانه بررسی شود.

وی تاکید نمود: بیش از 90 درصد اکسید‌های گوگرد در کشور از منابع ثابت است که باید به اکسیدهای گوگرد بعد از ذرات معلق توجه ویژه شود.

شرایطی که در آن حضور داریم ماحصل گذشته است و ترمیم آن نیازمند اصلاح و صبر است به شرطی که برنامه داشته باشیم.

 

 مهندس ابوالفضل خسروی مدیر مرکز پایش آلودگی هوا اصفهان نیز در این نشست موضوع گزارش کیفیت هوای اصفهان را مورد بررسی قرار داد و افزود: ذرات معلق 12 برابر کوچک تر از تار مو هستند و زمانی که به صورت تجمعی وجود دارد یک لایه سیاهی ایجاد می‌کند و می‌بینیم که چقدر در اصفهان زیاد است.  بیماری های قلبی، آلرژی، سرطان، آسم، آلزایمر، تنبلی و اختلال مغز، خلق و خوی مضطرب و افسرده و ... نتایج ذرات معلق است و در دراز مدت ضریب هوشی را نیز پایین می‌آورد.

طی دو سال و نیم شیوع بیماری کرونا حدود 5 و نیم میلیون مرگ و میر داشتیم و اما سالیانه 7 میلیون مرگ و میر بر اثر آلودگی هوا داریم.

شاخص کنونی آلودگی هوا به دلیل بارندگی هوا 66 است و زمانی مطلوب است که زیر 50 باشد. سال گذشته ما 26 روز هوای پاک داشتیم اما امسال فقط 2 روز داشته‌ایم.

وی تصریح نمود: لازمه برنامه کاهش آلودگی هوا در درجه اول پایش آلودگی هوا است که در حال انجام است و باید به سمت برنامه‌های کاهش برویم که نیازمند خردجمعی است.

75 درصد از صنایع استان را در 8 درصد از مساحت استان جا داده‌ایم. اصفهان فقط 15 منطقه شهری نیست و شهر‌های زیادی در مجاورت اصفهان است و کلانشهر اصفهان است که وضعیت این چنینی دارد.

کاهش آلودگی هوا یکی از اهداف شهرداری اصفهان است و به همین منظور اهداف کلان برنامه راهبردی اصفهان 1405 را برنامه ریزی کرده ‌ایم.

مهندس خسروی گفت: برنامه‌های بلند مدت نیاز به بودجه های زیادی دارد اما ما برنامه‌های کوتاه مدتی برای رسیدن به هدف کاهش آلودگی هوا داریم.

 

 دکتر علیرضا دستان عضو هیئت علمی دانشکده مکانیک دانشگاه اصفهان نیز بررسی اثر طرح های کنترل ترافیک بر آلودگی هوای کلانشهرها را ارزیابی و اظهار داشت: وقتی در مورد منابع متحرک صحبت می‌کنیم اولین موضوعی که به آن می‌رسیم ترافیک است که چگونه موجب آلودگی می‌شود. نکته ای که اهمیت دارد این است که در شروع سرعت کم تردد تولید آلاینده‌ها به ازای پیماش یکسان بالا است.

کاهش تعداد سفر به معنی خروج هر فرد از خانه برای انجام کاری، افزایش سرانه مسافر در هر وسیله نقلیه، کاهش تردد وسایل نقلیه و کاهش میزان انتشار آلودگی هر وسیله نقلیه از راهکارهای کاهش آلودگی منابع متحرک است.

دکتر دستان در ارتباط با طرح های زوج و فرد گفت:  هدف اولیه کاهش تردد از طریق طرح زوج و فرد کاهش تردد است و در شهرهای مختلف کشور ما اجرا می‌شود. خرید خودرو ارزان و فرسوده جهت استفاده از پلاک های متفاوت به علت تمرکز طرح بر کاهش تردد و نه آلایندگی یکی از معایب این طرح است. یکی دیگر از معایب طرح زوج و فرد اعمال محدودیت برای مسافربرهای شخصی می باشد.

یکی از کارهایی که می‌توان در شهر اصفهان انجام داد، جایگزینی خودروهای فرسوده است و اگر تمام ناوگان اصفهان را با خودروهای صفر جایگزین کنیم تغییرات زیادی در آلودگی هوا اتفاق می‌افتد.

دکتر یعقوب حاجی زاده، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان نیز با مروری بر تجارب کشورهای موفق در کنترل آلودگی هوا اظهار داشت:آلودگی هوا به صورت تدریجی سمی وارد ریه های می‌کند که در اولین فرصت باعث کاهش طول عمر ما می‌شود و اگر بخواهیم هزینه‌های درمان را حساب کنیم بسیار زیاد است. در اصفهان 12 درصد از کل مرگ و میر ها به دلیل تنفس آلاینده‌های خطرناک است و این ارقام روز به روز درحال افزایش است.

 

 مهندس بیژن نصری نماینده شهرک علمی تحقیقاتی اصفهان نیز عوامل بالقوه آلودگی هوای اصفهان و ارائه راهکارهای مناسب کنترل آن را تشریح نمود و افزود:شرکت‌های دانش بنیانی هستند که می‌توانند راهکار های موجود را اجرا و پیاده سازی کنند.

مهندس بهنام کاویانی نماینده شرکت فولاد مبارکه اصفهان نیز به تشریح اقدامات شرکت فولاد مبارکه در راستای کنترل و کاهش آلودگی هوا پرداخت و افزود: در شرکت فولاد مبارکه برای رسیدن به توسعه پایدار مسیر مشخصی داریم.

در رابطه با مدیریت کنترل آلاینده ها در شرکت فولاد مبارکه مواردی مانند کنترل عملیات، آموزش، ارزیابی عملکرد، مدیریت بر رویداد‌ها، مدیریت تغییر، طرح ربزی، پشتیبانی و ... را در دستور کار داریم.چالش‌هایی مانند اقتصاد خطی، عدم آموزش، کیفیت مواد اولیه، عدم دسترسی به تکنولوژی روز دنیا، ارتقا فرهنگ درون سازمانی و برون سازمانی و عدم وجود زیرساخت مناسب را نیز در پیش داریم.

وی تصریح نمود: راهکارهایی مثل اقتصاد چرخشی، پایش مستمر وضعیت آلایندگی، استاندارسازی، آموزش، کنترل عملیات در راستای کاهش انتشار آلاینده‌ها و... برای فولاد مبارکه وجود دارد.

وی در پایان نماینده فولاد برخی از پروژه‌های انجام شده در واحد فولاد مبارکه جهت جلوگیری از آلودگی هوا و چشم اندازه 5 ساله را ارائه نمود

 

 دکتر احمد جلالیان، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان نیز به بررسی بحران زیست محیطی پدیده گرد و غبار در کلانشهر اصفهان پرداخت و اظهار داشت: کشور ما خشک و نیمه خشک است و شدیداً دست خوش تخریب منابع طبیعی قرار گرفته است. در اصفهان 16 کانون گرد و غبار داریم و مهم ترین آن منطقه سجزی است.

گرد و غبار اثرات و پیامد‌هایی بهداشتی، زیست محیطی، تاثیرات بر کیفیت خاک و محصولات کشاورزی، پیامدهای اجتماعی و اقتصادی دارند.

ریزگردهای طبیعی با ریزگردهای ناشی از خودرو ها و... باعث تشکیل ذرات ثانویه می‌شوند.

اطراف اصفهان با منابع صنعتی پوشیده شده است و طبعات این موارد را در خاک و ریزگردها دیده‌ایم که بخش عمده‌ای از این صنایع در شعاع 50 کیلومتری اصفهان قرار گرفته‌اند.

کاربری کوره های آجر پزی باید تغییر پیدا کنند و از فعالیت غیرقانونی کوره‌ها در منطقه سجزی جلوگیری شود.

گفتنی است نشست تخصصی "هوا برای تنفس" با موضوع کنترل آلودگی هوای اصفهان به همت کنسرسیوم محیط زیست مراکز علمی پژوهشی با هدف لزوم بکارگیری ظرفیت‌های بالقوه مراکز علمی استان در رفع چالش‌های زیست‌ محیطی بویژه در حوزه کنترل آلودگی هوا و برای برون رفت از این چالش استانی و ملی در دانشگاه اصفهان برگزار شد.

در این نشست، صاحب‌نظران حوزه‌های مختلف علمی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، منابع طبیعی و محیط زیست از جمله اساتید دانشگاه های اصفهان و صنعتی به بررسی مسائل ناشی از نبود نگره زیست‌پذیری در استان  پرداختند.

در این نشست موضوعاتی مانند پایش کیفی هوای اصفهان با تصاویر ماهواره‌ای، مروری بر راهبردهای کاهش انتشار آلاینده‌های هوای کلانشهرها، گزارش کیفیت هوای اصفهان، بررسی اثر طرح‌های کنترل ترافیک بر آلودگی هوای کلانشهرها، مروری بر تجارب کشورهای موفق در کنترل آلودگی هوا، عوامل بالقوه آلودگی هوای اصفهان و ارائه راهکارهای مناسب کنترل آن، بحران زیست محیطی پدیده گرد و غبار در این کلانشهر و اقدامات فولاد مبارکه در راستای کنترل و کاهش آلودگی هوا ارائه و بررسی شد.